Wymiana opon z zimowych na letnie. Dużo rzeczy, które powinieneś wiedzieć.
dlaczego wymieniać opony?
jakie są różnice pomiędzy oponami?
jakie są rodzaje opon letnich?
jak dobrać opony do Kierowcy?
na te pytania odpowiadam w tym wpisie.
Podstawowe rodzaje opon ze względu sezon użytkowania
- opony letnie
- opony zimowe
- opony całoroczne
Różnice pomiędzy rodzajami opon. Te główne. Fundamentalne.
Opony letnie od zimowych wyraźnie różnią się klockami bieżnika. Te zimowe mają bardzo dużą ilość nacięć na klockach bieżnika. Te nacięcia nazywamy lamelami. W oponie letniej kostki bieżnika nie są ponacinane. Same bloki bieżnika w oponie letniej są bardziej masywne i znacznie sztywniejsze. Widać te różnice na grafice poniżej.
Opona letnia od zimowej różni się w sposób znaczny mieszanką gumową. Bardzo, bardzo trudne jest wyprodukowanie mieszanki, która będzie świetnie się sprawowała i w temperaturze -30 stopni i +45. Dlatego, że to „okno”, w którym mieszanki pracują dobrze ma mniejszy zakres – produkowane są optymalne dla konkretnych sezonów opony. I tak w dużym uproszeniu można przyjąć, że opony zimowe dobrze pracują w zakresie temperatur od -25 stopni do +5 stopni Celsjusza. Opony letnie zaś w temperaturze od 5 do 35 stopni Celsjusza. Jaki jest problem poza takimi zakresami temperaturowymi? Taki, że opona letnia w temperaturze poniżej zera będzie wyraźnie bardziej twarda. Przez co jej przyczepność do podłoża będzie znacznie ograniczona. Na dodatek ze względu na stwardnienie mieszanki i mniejszą elastyczność będzie też bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne bieżnika w kontakcie z porowatą strukturą nawierzchni. No i w drugą stronę. Opona zimowa w typowo letnich temperaturach będzie miała tendencje do „płynięcia” co zmniejsza stabilność prowadzenia, i mocno wydłuża drogę hamowania. To dlatego, że mieszanka będzie zbyt miękka, a klocki bieżnika będą znacznie bardziej pracowały na ugięcie niż w oponie letniej. I tak i tak jest niedobrze. Dlatego zmieniamy opony na sezonowe.
Czy można jeździć na oponach zimowych w lato?
Patrząc na literę prawa w Polsce w roku 2023 – formalnie można. Nie ma wymogu stosowania opon sezonowych u nas w kraju. Ryzykujesz jednak w ciepłych miesiącach dłuższą znacznie drogę hamowania, mniejszą stabilność i szybsze zużycie bieżnika – zwłaszcza w typowo letnich temperaturach i przy szybkiej jeździe. Nie jest to dobre. Jest to jednak mniejsze zło niż poruszanie się na oponach letnich w zimie. Absolutnie trzeba mieć wtedy świadomość co masz na kołach i przewidywać wydarzenia na drodze z odpowiednią rezerwą.
Czy można jeździć na oponach letnich w zimę?
Patrząc na literę prawa w Polsce w roku 2023: teoretycznie można. Nie ma wymogu stosowania opon zimowych u nas w kraju. Czy to bezpieczne? Absolutnie nie. Czy można realnie jeździć? Nie można. To mocno niebezpieczne. To powoduje ryzyko dla Ciebie i innych użytkowników dróg. Mówimy oczywiście o warunkach zimowych. A nie samej nazwie sezonu „zima”. Jeśli w danym dniu jest +17 stopni a Ty jedziesz na godzinną przejażdżkę i wrócisz przed spadkiem temperatury – możesz na letnich. Wracając do warunków zimowych. Spadnie śnieg a Ty na letnich = lipa. Każdy zakręt to ryzyko pobocza, każde hamowanie ryzyko bycia w bagolu tego z przodu, a każda górka to potencjalny kłopot z wyjechaniem pod nią. A każdy pieszy wychodzący na pasy to loteria czy będziesz mógł jeszcze kiedyś spać spokojnie. Nie ryzykuj w ten sposób. Na letnich w zimę nie jeździmy.
Opony letnie charakterystyka, rodzaje
Opony letnie to specjalnie zaprojektowana grupa produktów do jazdy w dodatnich temperaturach. To projektowanie obejmuje zarówno skład mieszanki gumowej użytej do produkcji jak i wzór oraz rzeźbę bieżnika. Opony letnie charakteryzują się większymi (niż w oponach zimowych) pojedynczymi blokami bieżnika, które zapewniają lepszą stabilność i przyczepność w temperaturach >10 stopni. Opony letnie ze względu na budowę bieżnika dzielą się jeszcze na kolejne grupy o konkretnych zaletach i cechach to opony letnie o symetrycznym, asymetrycznym i kierunkowym układzie bieżnika (o wszystkich poniżej). Opony letnie podzielimy też ze względu na segment jakościowy. Znajdziesz klasę ekonomiczną w której są np. opony Goodride, Dębica, Barum; klasę średnią w której są np. Uniroyal, Falken, Nexen; oraz klasę wyższą gdzie są np. Michelin, Pirelli czy Continental. Niektórzy producenci produkują kilka rodzajów opon letnich. Jedne są projektowane i dedykowane do jazdy miejskiej ze szczególnym nastawieniem na ekonomię (opory toczenia, hałas, zużycie) jak np. Continental model ContiEcoContact, drugi do szybszej jazdy z nastawieniem na komfort: Continental ContiPremiumContact; jeszcze inny do jazdy szybkiej (ale jeszcze nie sportowej i nadal z homologacją drogową) Continental ContiSportContact. Wszystkie modele powyżej to modele jednego producenta. Letnie. Z różnymi przeznaczeniami. To pokazuje, że ważny jest wybór nie tylko producenta a nawet konkretnego modelu i dopasowanie opony do kierowcy i pojazdu.
Opony letnie o asymetrycznej rzeźbie bieżnika
W przypadku opon letnich to najpopularniejszy rodzaj rzeźby bieżnika. Też najbardziej zaawansowany. Jego lewa i prawa strona nie są symetryczne – różnią się od siebie. Czasem bardzo wyraźnie. Zaletami są bardzo atrakcyjny wygląd, dobre osiągi i zwiększone bezpieczeństwo. Wewnętrzna i zewnętrza strona bieżnika ma wpływ na różne parametry. Wewnętrzna ma wpływ na odprowadzanie wody spod czoła opony. Część zewnętrzna odpowiada za kierowalność i zachowanie w zakrętach na suchej nawierzchni. Po tej stronie klocki mają często większe wymiary, a rowków jest mniej. Zapewnia to stabilność i przyczepność na suchym asfalcie. Sposób ich montażu determinuje oznaczenie „inside”/”outside” na boku opony. Co ważne. Opony asymetryczne nie występują w wersji „prawej” i „lewej”. A po zamontowaniu w poprawny sposób na osi mogą powodować wątpliwości przyzwyczajonego do tradycji Klierowcy.
Opony letnie asymetryczne
Klasa ekonomiczna:
Goodride Z107
Goodride Solmax1
Dębica Presto HP 2
Klasa średnia:
Fulda Ecocontrol
Uniroyal RainSport 5
Hankook Ventus Prime 3
Klasa wyższa:
Pirelli Cinturato P7
Continental ContiSportContact
Michelin Primacy 4
Opony letnie o kierunkowej rzeźbie bieżnika
W przypadku opon letnich to mało popularny rodzaj rzeźby bieżnika. Układ kostek bieżnika przypomina literę „V” lub „U”. Taki układ klocków bieżnika zapewnia szczególnie dobre odprowadzanie wody spod czoła opony. To bardzo ważna zaleta – bo redukuje możliwość wystąpienia paskudnie niebezpiecznego zjawiska zwanego aquaplaningiem. Jednocześnie zachowuje bezpieczeństwo na suchej nawierzchni. Z wad należy wymienić zazwyczaj wyższy hałas generowany podczas pracy. Taka rzeźba bieżnika ma większą podatność na ząbkowanie. Opony o kierunkowej rzeźbie bieżnika montujemy zgodnie z oznaczeniem. Przyjmuje ono najczęściej formę słowa „rotation” połączonego z symbolem strzałki wskazującą kierunek toczenia. Opony kierunkowe zamontowane odwrotnie będą miały znacznie (dużo!) gorsze zachowanie na mokrej nawierzchni.
Opony letnie kierunkowe
Klasa ekonomiczna:
Riken Road
Klasa średnia:
Hankook K120
Klasa wyższa:
Yokohama V701
Opony letnie o symetrycznej rzeźbie bieżnika
Opony symetryczne to najstarszy i też technologicznie najmniej zaawansowany typ rzeźby bieżnika. Jak sama nazwa wskazuje, jest ona symetryczna i obie strony opony są identyczne (lub prawie identyczne). Symetria sprawia, że nie mają one określonego kierunku toczenia i mogą być montowane dowolnie po lewej i prawej stronie przedniej lub tylnej osi. Z reguły są tanie. Czy są dobre? Są tanie. Mogą mieć niski opór toczenia, niewielki hałas – a z racji braku kierunku toczenia wygodnie można je rotować między sezonami równoważąc zużycie poszczególnych opon. Nowe modele opon symetrycznych pojawiają się na rynku coraz rzadziej.
Opony letnie symetryczne:
Klasa ekonomiczna:
Luxxan Inspirer C2
Dębica Passio 2
Klasa średnia:
Firestone MultiHawk 2
Hankook Dynapro HP2
Jakie opony letnie wybrać?
Odpowiedź jest prosta. Najlepsze na jakie Cię stać. W rozmiarze jakim zaleca producent.
Co oznacza opony dopasowane do kierowcy?
Jeśli:
Jeździsz spokojnie. Lub bardzo spokojnie. Raczej z prędkościami miejskimi. Masz niewielkie auto o niewielkiej mocy silnika. Możesz myśleć o nowych oponach z segmentu ekonomicznego.
Jeździsz normalnie. Lubisz czasem przycisnąć, ale i tak bezpiecznie. Nie jeździsz przesadnie dużo. Czasem wybierzesz się na autostradę czy inną szybką drogę. Wybierz minimum segment środka.
Jeździsz szybko. Masz drogi, mocny samochód. Zakręt to nie jest powód do tego by zwolnić. Jak pada, to niech pada. Nie ma to wpływu na Twój styl jazdy. Kup premium. I jeździj mądrze. Bo nawet premium nie oszuka fizyki.
To oczywiście bardzo spłycony temat – ale pokazuje kierunek w którym powinieneś się rozglądać.
Czym ryzykuję jeżdżąc na oponach o niskiej wysokości bieżnika?
Załóżmy, że na oponie zostało 3mm wysokości bieżnika. Dopuszczalne przez prawo to 1,6mm. Jednak opona, która ma 3mm jest dużo bardziej podatna na aquaplaning. A to bardzo niebezpieczne. To dlatego, że tak płytkie rowki nie są w stanie odprowadzić odpowiedniej ilości wody spod czoła opony.
Czy mogę dowolnie zmieniać rozmiar opon?
Nie możesz. Każdy pojazd ma przeznaczony rozmiar oryginalny i rozmiary opcjonalne. I to w tych wartościach należy się poruszać. Jak już bardzo chcesz coś jeszcze zmienić – zapytaj w dobrym serwisie o dobór opon.
Czy kupować opony używane?
Moim zdaniem NIE. Nie kupuj używanych opon. Też takich ściąganych od Niemca* (*od Belga też nie i z żadnej innej strony, bo strona nie ma znaczenia).
Problem z używanymi oponami jest taki, że mogą mieć uszkodzenia wewnętrzne, których nie da się rozpoznać bez ciśnieniowego sprawdzenia. Po drugie – najczęściej są zużyte w połowie lub okolicy – mam na myśli wysokość bieżnika. A wysokość bieżnika jest szczególnie istotna. Część parametrów opony przy takim zużyciu jest już znacznie gorsza niż opony nowej. „Niemiec” przecież z jakiegoś względu je sprzedaje tak tanio (na tyle tanio żeby ktoś mógł zarobić, a Ty jeszcze tanio kupić). Raczej nie dlatego, że głupi, ani dlatego, że chce Tobie pomóc. Opona jest na tyle zużyta, że jej zachowanie względem opony nowej jest na tyle słabe – że Kierowca tego nie akceptuje, albo ma wadę.
Czy to wyczerpuje temat doboru opon do pojazdu?
Absolutnie nie. Nie dotknęliśmy nawet homologacji, opon typy run-flat, czy dedykowanych do sportowej jazdy i wielu innych. Nie dotknęliśmy też zmiany z opon letnich na zimowe. Ani całorocznych.
Jako ciekawostka dla niektórych aut nie możesz wogóle kupić opon bez dedykowanej homologacji – jeśli masz (aktualny model) Porsche – nie kupuj opon bez homologacji do Porsche. Ten producent fabrycznie ma zawieszenie w negatywie i opony do takiego auta też muszą być odpowiednio przygotowane („odpowiednio krzywe”). Opony bez homologacji w Porsche zużyjesz w ciągu chwili.
